Kayseri Büyükşehir Milli Mücadele’yi yaşatacak

Mehmet UZEL (KAYSERİ İGFA)
Kayseri Büyükşehir Belediyesi Mili Çaba Müzesi, Türk Kurtuluş Çabasını anlatan ve birinci baskılardan biri olan Nutuk Kitabı, propaganda kartları, Lozan Barış Antlaşmasını anlatan Paris Ulusal Matbaası tarafından basılan kitap ve eki, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ilişkin yeni fotoğrafları ve Gazi Mustafa Kemal tarafından şahsen imzalanmış Osmanlıca İstiklal Savaşı Madalya Beratı ve İstiklal madalyasına mesken sahipliği yapıyor.

Kayseri Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Memduh Büyükkılıç’ın öncülüğünde, Büyükşehir Belediyesi tarihi kıymetlerine sahip çıkmaya devam ederken, Büyükşehir Belediyesi Ulusal Uğraş Müzesi’nde birçok yeni eser sergileniyor.

Bu kapsamda, Ulusal Çaba devrinin en değerli evraklarından bir tanesi propaganda kartları, Türk Kurtuluş Çabasını anlatan ve ana kaynak olan Nutuk, Lozan Barış Antlaşmasını anlatan Paris Ulusal Matbaası tarafından basılan kitap ve eki ile Latin Alfabesine geçiş periyodunda Kayseri’ye gelen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ilişkin yeni fotoğraflar da müzede sergileniyor.

“MİLLİ UĞRAŞ PERİYODUNUN EN DEĞERLİ EVRAKLARINDAN BİR TANESİ PROPAGANDA KARTLARIDIR”

Kayseri Büyükşehir Belediyesi Müzeler ve Tarihi Yapılar İdare Şube Müdürü Fehmi Gündüz, yaptığı açıklamada, Ulusal Çaba devrinin en değerli evraklarından bir tanesi Propaganda ve Mefkûre Kartları’nın müzede sergilendiğini lisana getirerek, kartların o periyoda ilişkin değerini şöyle anlattı: “Propaganda kartları periyoda ilişkin bizim insanımızın ne düşündüğünü yahut o devrin siyasi, toplumsal ve savaş periyotlarını anlatan değerli kartlardır. Bu kartlar Ulusal Mücadele’nin nasıl kazanıldığını gösteren ve vatanın kurtulmasında ne üzere görsel ve yazılı gereçler olduğunu anlatan çok kıymetli dokümanlardır. Kartpostallar bilhassa 18.yy’da kullanılan bağlantı aracı ve o tarihlerde Almanya ve Osmanlı ilgileri çok yeterli. 1890 yılında Almanya’da 300 milyon kartpostalın basıldığını ve bilhassa kıymetli günlerde tebrik kartı olarak kullanıldığını bilmekteyiz. Bu sayı 1913’te yani 23 yıl sonra Almanya’da 1,8 milyara ulaştığını görüyoruz. Kartpostalların daha sonra ülkelerin menfaatlerine yönelik kullanıldığını da görüyoruz. Propaganda kartları ve afişleri sayesinde 1. Dünya Muhaberesi başladığında bilhassa Birleşik Krallık günümüzde İngiltere dediğimiz devletin sömürgelerinde bu faaliyeti çok yeterli gerçekleştirdiğini görüyoruz.”

“TÜRK KURTULUŞ UĞRAŞINI ANLATAN ANA KAYNAK OLAN NUTUK’UN BİRİNCİ BASKILARINDAN BİRİ ULUSAL ÇABA MÜZEMİZDE”

Gündüz, Türk Kurtuluş Uğraşını anlatan ve ana kaynak olan Ulusal Çaba Müzesi’nde sergilenen ve birinci baskılardan biri olan Nutuk Kitabı’nın Kayseri Büyükşehir Belediyesi Ulusal Uğraş Müzesi’nde sergilendiğini de tabir ederek, “Günümüze kadar binlerce Nutuk Kitabı basılmıştır fakat en kıymetlisi birinci baskısıdır. 1927 yılında özgün kalıpları Viyana’da alınmış ve İstanbul Devlet Matbaası’nda bastırılmış bin adet Nutuk’tan bahsediyoruz. Artık Kayseri’de Ulusal Çaba Müzesi’nde sergilenmekte bu Nutuk” diye konuştu.

3 kısımdan oluşan Nutuk’ta 19 Mayıs 1919’dan 1927’ye kadar olan devrin anlatıldığını, birinci periyodu savaş periyodu, ikinci periyodu Cumhuriyet Periyodu ve sonrası olarak geçtiğini belirten Gündüz, Nutuk’un 1927 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün hiç kesintisiz okumuş olduğu metinlerden oluştuğunu, bunun yanında 10 adet haritadan oluşan Nutuk ekleri olduğunu, birinci baskısının çok kaliteli bir kâğıt üzerine basıldığını ve birinci baskısında Mustafa Kemal Atatürk’ün fotoğrafı ve imzası bulunduğunu anlattı.

ATATÜRK İMZALI İSTİKLAL SAVAŞI MADALYA BERATI VE İSTİKLAL MADALYASINDAN BİR TANESİ

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal tarafından şahsen imzalanmış Osmanlıca İstiklal Savaşı Madalya Beratı ve İstiklal madalyasından bir adedinin de müzede ziyaretçilerini beklediğine vurgu yapan Müze Müdürü Gündüz, “30 Ağustos 1922 tarihinde büyük taarruzumuzla birlikte düşman askerlerin tamamı yurttan atılmıştı ve 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı ile birlikte artık yeni ülkede kurulmuş oldu. Bu tarihten sonra Ulusal Çabada Büyük Kahramanlık gösteren Mehmetçiklerimize İstiklal Madalyası ve Beratlar verildi. Bunların en değerlilerinden bir tanesi Mustafa Kemal Atatürk imzalı olan İstiklal Madalyaları ve beratlarıydı. Onlardan bir tanesi de şu an Ulusal Gayret Müzemizde sergileniyor” formunda konuştu.

“TÜRK BAĞIMSIZLIĞINA ŞAHİT OLMAK İSTEYENLERİ MÜZEMİZDEKİ YAPITI GÖRMEYE DAVET EDİYORUZ”

Gündüz, Lozan Konferansı 24 Temmuz 1923 Tarihli Mektuplar ve Muahedeler Kitapçığı ile ekinin de Büyükşehir Belediyesi Ulusal Uğraş Müzesi’nde olduğunu tabir ederek, o devir ile ilgili şunları söyledi: “İsviçre’nin Lozan kentinde bir muahede yapılıyor. Bu muahede sonucunda biz artık tüm dünya tarafından tanınan bir devlet haline geliyoruz. Bununla alakalı en kıymetli doküman, bu muahedenin yapıldığı yere istinaden esasen Lozan Barış Antlaşması olarak geçiyordu, buna ilişkin Paris Ulusal Matbaası tarafından basılan kitap ve eki. 30 Ekim 1918 tarihi, Birinci Dünya Harbi’nden Osmanlı’nın yenik olarak ayrıldığının değerli bir dokümanı aslında. Bu tarihten sonra birinci işgallerin Anadolu’da başladığını biliyoruz. Birinci işgaller başladıktan sonra Türk kurtuluş gayreti 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışı ile başlıyor. Havza, Amasya, Erzurum ve Sivas kongreleri sonrasında Mustafa Kemal Atatürk’ün Ankara’ya gitmesi ve Büyük Taarruzu gerçekleştirmemizle birlikte savaş artık bitiyor. Bizim için değerli olan burada şu, kurtardığımız vatan için yeni bir muahede yapmamız gerekiyor. Tam bağımsız bir ülke olduğumuzu göstermemiz açısından bu çok kıymetli. 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan kentinde bir muahede yapılıyor. Bu muahede sonucunda biz artık tüm dünya tarafından tanınan bir devlet haline geliyoruz. Bununla alakalı en kıymetli evrak, bu muahedenin yapıldığı yere istinaden aslında Lozan Barış Antlaşması olarak geçiyordu, buna ilişkin Paris Ulusal Matbaası tarafından basılan kitap ve eki. Bu kitap şuanda yepyeni hali ile basıldığı tarih olan 24 Temmuz 1923 tarihli bir kitap, bu kitabı görmek isteyenler, Türk bağımsızlığına şahit olmak isteyenleri müzemizdeki yapıtı görmeye davet ediyoruz.”

ATATÜRK’E İLİŞKİN YENİ FOTOĞRAFLAR DA SERGİLENİYOR

Latin Alfabesine geçiş devrinde Kayseri’ye gelen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ilişkin yeni fotoğraflarında müze de sergilendiğine işaret eden Gündüz, “Gazi Mustafa Kemal, 21 Aralık 1919 Heyeti Temsiliye olarak geldiği tarihten itibaren 4 kere daha Kayseri’ye geldiğini biliyoruz. 20 Eylül 1928 yılında İsmet İnönü ile birlikte Kayseri’ye geldiklerinde Saat Kulesi önünde bir kara tahta kurduruluyor. Kara tahta üzerine yeni Latin Alfabesi ile birinci denemeler gerçekleşiyor. Bu denemelerin en kıymetli şahitleri günümüze gelen fotoğraflardır. Seyahatim yazılı bir görsel internette çok fazla rastlayacağımız bir görsel lakin biz müzeye iki fotoğraf daha kazandırdık. Sergilenen bu görseller o güne ilişkin görsellerdir. Müze severler buraya geldiklerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün o günlere ilişkin fotoğraflarını görebilirler” sözlerini kullandı.